Thiết kế nội thất để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi

Thông thường, trong một ngôi nhà hoặc căn hộ, phòng ông bà sẽ được bố trí ở tầng thấp, diện tích vừa phải, có vệ sinh khép kín, thiết kế nội thất đơn giản với bảng màu trầm, trung tính chủ đạo.

Tuy nhiên, nhà hay phòng cho người cao tuổi cần nhiều hơn một nơi cư trú đơn thuần bởi đối tượng sử dụng vốn rất đặc thù về tuổi tác, sức khỏe, trạng thái tinh thần… 

Do đó, khi thiết kế và bài trí không gian riêng dành cho người cao tuổi, bạn cần lưu ý những vấn đề sau đây:

1/ Sự thoải mái về âm thanh

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, hơn 2/3 số người lớn tuổi bị suy giảm thính lực. Điều này không chỉ có thể dẫn đến sự cô lập với xã hội mà còn làm tăng nguy cơ trầm cảm và sa sút trí tuệ. Tiếng ồn xung quanh có thể khiến người già cảm thấy không thoải mái, thậm chí khiến họ không muốn tương tác, gắn kết với mọi người.

Theo giới chuyên gia, thính giác là giác quan có tác động đáng kể nhất đến chất lượng cuộc sống của những người bị sa sút trí tuệ. Tiếp xúc với tiếng ồn có thể dẫn đến kích động và gây ra các vấn đề với các giác quan khác như thị giác, quá nhạy cảm với ánh sáng. Bởi lẽ, thính giác có liên quan đến sự cân bằng, do đó tiếng ồn cũng có thể làm tăng nguy cơ trượt ngã.

Chính bởi vậy, điều quan trọng là phải có được sự thoải mái về âm thanh khi thiết kế và xây dựng nhà cho người cao tuổi. Sự yên tĩnh có thể được tạo ra bằng cách sử dụng vật liệu có khả năng cách âm, cách nhiệt. Các kiến trúc sư, nhà thiết kế và xây dựng cũng cần đảm bảo âm thanh mà mọi người muốn nghe – chẳng hạn như tivi, radio hoặc các cuộc trò chuyện – có thể dễ dàng truyền đi với tiếng vọng hoặc tiếng ồn xung quanh tối thiểu.

2/ Sự thoải mái về nhiệt

Nhiệt độ quá cao có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe đối với người cao tuổi. Những người từ 65 tuổi trở lên có nhiều nguy cơ bị cúm, viêm phổi, hạ thân nhiệt, đột quỵ và đau tim nếu nhiệt độ giảm xuống dưới 8 độ C. Trong mùa đông, chúng ta thấy nhiều ca tử vong hơn so với mùa hè – đặc biệt là ở người cao tuổi, với hơn 1/3 số ca tử vong vào mùa đông do các bệnh về hô hấp gây ra.

Và trong mùa hè, đặc biệt là những đợt nắng nóng đỉnh điểm, người già có thể bị kiệt sức vì nóng, say nắng, mất nước. Các vấn đề về tim và hô hấp vì thế trở nên tồi tệ hơn.

Do đó, cần đảm bảo nhà được cách nhiệt thích hợp, không có gió lùa và lắp thiết bị điều hòa nhiệt độ. Hệ thống sưởi ấm hiện đại, tiết kiệm năng lượng, chất lượng cao cũng rất quan trọng khi thiết kế nội thất cho người cao tuổi.

Đối với những khu vực nắng nóng quanh năm, điều quan trọng là cửa sổ có thể mở để thông gió tự nhiên khi bên ngoài mát hơn hoặc có gió thổi. Tuy nhiên, nếu ngoài trời rất nóng, thì việc đóng cửa sổ cũng như rèm cửa sẽ giúp phòng mát mẻ hơn. Điều hòa không khí hoặc quạt điện sẽ giúp làm mát nhà hiệu quả.

3/ Sự thoải mái về không khí

Môi trường sống nếu không được thông gió thích hợp có thể trở nên ẩm ướt. Đây là điều kiện rất lý tưởng cho một số tác nhân sinh học như nấm mốc và bọ ve phát triển – không tốt cho sức khỏe của con người, đặc biệt là những người có cơ địa dị ứng hoặc các vấn đề về hô hấp.

Hệ thống thông gió kém và ẩm ướt cũng có thể làm tăng nguy cơ nấm mốc, có thể gây khó thở và kích hoạt các cơn hen suyễn. Và một lần nữa, người cao tuổi và những người có vấn đề về hô hấp hoặc hệ miễn dịch suy yếu là những người có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.

Thông gió tự nhiên và cơ học có thể giúp cải thiện chất lượng không khí trong nhà. Các kiến trúc sư và nhà xây dựng cần chú trọng đến luồng không khí trong nhà, nhất là khi một số nghiên cứu cho thấy rằng, hơn 1/3 số nhà không có lỗ thông hơi vẫn đang hoạt động, được sử dụng cho người lớn tuổi.

4/ Sự thoải mái về thị giác

Để đạt được sự thoải mái về thị giác, chúng ta phải xem xét một số yếu tố. Trước hết, cần đảm bảo đủ loại và chất lượng ánh sáng. Ánh sáng phù hợp có thể giúp người cao tuổi giảm nguy cơ té ngã và thực hiện các công việc hàng ngày của họ một cách an toàn và hiệu quả. Thị lực có xu hướng giảm dần khi chúng ta già đi, đặc biệt là đối với những người mắc các bệnh như đục thủy tinh thể hoặc tăng nhãn áp.

Một số nghiên cứu cho thấy, người 60 tuổi cần lượng ánh sáng gấp 3 lần so với người 20 tuổi để có thể nhìn rõ. Cùng với ánh sáng nhân tạo, chúng ta cũng cần xem xét cách tối đa hóa ánh sáng tự nhiên. Việc phân bổ ánh sáng tự nhiên không chỉ giúp mọi người nhìn thấy những gì họ đang làm, mà còn góp phần cải thiện sức khỏe tinh thần, gia tăng cảm giác hạnh phúc.

Không gian “xanh” cũng rất quan trọng đối với người cao tuổi, nhất là những người không thể đi ra ngoài. Tương tác với thiên nhiên – ngay cả khi chỉ đơn giản bằng cách nhìn qua cửa sổ, có thể giúp người cao tuổi, những người mắc chứng sa sút trí tuệ kết nối với những người khác, cảm thấy tự tin hơn, có cảm giác thân thuộc và cải thiện tâm trạng tốt hơn.

Tổng hợp